Tomasz Łukasz Nowak

Monografia:

T.Ł. Nowak, 2020, Język ukrycia. Zapisany socjolekt gejów, TAiWPN Universitas.

Redakcje:

• "Dziennikarstwo i Media 14. Dyskursy wykluczenia" 2020, (red.) T.Ł. Nowak.
• "Dziennikarstwo i Media 13. Społeczności, relacje, doświadczenia" 2020, (red.) I. Borkowski i T.Ł. Nowak.

Publikacje w czasopismach naukowych: 

• T.Ł. Nowak, 2023, Greetings from Spinalonga! O wyspie ciszy w fotografii społecznościowej i o kulturze pamięci na Instagramie, „Poznańskie Studia Slawistyczne” 24, s. 153-183.
• T.Ł. Nowak, 2022, [w przygotowaniu] Na marginesie. Seksualność wyobrażona i antyseksualna paranoja, "Civitas. Studia z Filozofii Polityki".
• T.Ł. Nowak, 2021, Kur yra gėjus: erdvės pavadinimai lenkiškuose zinuose ir žurnaluose, "Žurnalistikos tyrimai" 15, 119-141.
• T.Ł. Nowak, 2020, Wykluczenia, przemilczenia, nierówności. Wstęp, „Dziennikarstwo i Media” 14, s. 9-15.
   
• T.Ł. Nowak, 2019, Przez język ukrycia po słowo na „g”. Kim są bohaterowie czasów „queer before gay”?, „Poznańskie Studia Slawistyczne” 16, s. 193-208.
• T.Ł. Nowak, 2018, Selected terms for gay men in contemporary Polish: Cultural connotations, "Ethnolinguistics" 29, 265-274.
• T.Ł. Nowak, 2017, O kulturowych relacjach między wybranymi nazwami geja, „Etnolingwistyka”, t. 29, s. 245-255.
• T.Ł. Nowak, 2017, Między drzewami, między słowami – o parku inaczej, „Czas Kultury” nr 3 (194), s. 54-58.
• T.Ł. Nowak, 2017, Czy ryba może być z selera tak jak kaban z kury? O nazwach potraw na wegańskich blogach (i stołach), „Dziennikarstwo i Media” 8, s. 183-196.
• T.Ł. Nowak, 2016, Gdzie jest gej? O (nazwach) przestrzeni w pierwszych polskich pismach gejowskich, „Dziennikarstwo i Media” 7, s. 173-185.
• T.Ł. Nowak, 2015, „UFO mnie oszukało” – dyskurs publiczny w tabloidach na przykładzie „Faktu”, „Dziennikarstwo i Media” 6, s. 129-134.
• T.Ł. Nowak, 2014, Od parodii małżeństwa po homordzinę – o kształtowaniu wizerunku rodzin gejów i lesbijek w polskiej prasie codziennej na przykładzie „Gazety Wyborczej”, „Dziennikarstwo i Media” 5, s. 261-273.

Rozdziały w tomach wieloautorskich:

• T.Ł. Nowak, 2023, Prawo do własnej narracji. Przypadek znikającego pacjenta, [w:] Świat człowieka – świat komunikacji. Księga Jubileuszowa poświęcona Profesorowi Aleksandrowi Woźnemu, (red.) M. Kolankowska i M. Rydlewski, Wrocław, s. 81-93.
• T.Ł. Nowak, 2022, Kamp. Seks. Pedalszczyzna, [w:] Nienormatywne historie Polski, Warszawa, s. 329-361.
  (Online: Apple Books | Google Play | WWW)
• T.Ł. Nowak, 2019, O słowie gej w kontekście emancypacji, [w:] Pojęcie-kategoria-słowo w teorii i praktyce, (red.) A. Dombrowski, W. Żarski, M. Rudnicka, Kraków, s. 91-106.
• T.Ł. Nowak, 2016, „Rodzina inaczej”. Kształtowanie wizerunku rodzin gejów i lesbijek w prasie katolickiej na przykładzie „Naszego Dziennika”, [w:] Język a media. Zjawiska językowe we współczesnych mediach, (red.) B. Skowronek, E. Horyń, A. Walecka-Rynduch, Kraków, s. 333-344.

Między słowami i między drzewami – między Innymi – funkcjonowały przestrzenie ukrycia, o których wiedzieli tylko wybrani mężczyźni. Geje, nazywający siebie w latach 80. i 90. XX wieku ciotami i pedałami, stworzyli tuż obok normatywnego seksualnie społeczeństwa alternatywny świat, który – kształtując się głównie w miejskich szaletach, na dworcach i w parkach – pozostawał poza ogólnospołeczną świadomością. Tomasz Łukasz Nowak rekonstruuje w "Języku ukrycia" zmilczaną powszechnie rzeczywistość homoseksualnych mężczyzn, mających wspólną historię, język i estetykę. Ta monografia to również brakujący do dziś element historii oraz tak ważny, szczególnie w ostatnim czasie, głos w edukacji związanej z szeroko pojętymi dyskursami wykluczenia.

Książka "Język ukrycia" niewątpliwie zainteresuje badaczy i badaczki języka, komunikacji społecznej i mediów oraz gender i queer studies, a także osoby, które, podążając za autorem, chcą odkryć nieistniejący już językowy świat polskich gejów z lat 80. i 90. XX wieku.

 

Z recenzji prof. dr hab. Małgorzaty Kity:

Autor z talentem tworzy procedury porównawcze i z subtelnością, czasem też z brawurą wprowadza je w praktykę badawczą. […] Książka Tomasza Łukasza Nowaka przyczynia się wydatnie do rozwoju „lawendowej lingwistyki”. Przyjęta przez Autora perspektywa oglądu reprezentuje „językoznawstwo otwarte”, z rozmachem dialogujące z innymi dyscyplinami humanistyki podejmującymi temat różnorodności i inności człowieka. W istocie mówi On o samoświadomości człowieka i grupy, a to stanowi podstawowe pytanie humanistyki. Daje pozytywną odpowiedź na inne, pojawiające się wcale nierzadko pytanie: Czy humanistyka jest – jeszcze – potrzebna?.

 

MEDIA | RECENZJE

Dzięki dogłębnemu przyjrzeniu się językowi używanemu przez represjonowaną grupę, książka pozwala zrozumieć, dlaczego jest on tak ważnym narzędziem w opisywaniu oraz tworzeniu tożsamości. Pokazuje też, jak z narzędzia opresji może stać się źródłem siły. W opisanym przez Nowaka dyskursie słowa obraźliwe, takie jak „pedał” czy „ciota”, ulegają przekształceniu, często z zacięciem humorystycznym, przez co tracą na sile i odbierają władzę tym, którzy używali ich jako broni.

Łukasz Muniowski, Szuflada.net

 

Trzeba mieć intelektualny polot, żeby napisać pracę o języku i stworzyć interesujący i frapujący obraz przemian, i uprzedzeń społecznych. Tak się w „Języku ukrycia” wydarza. Jak przystępnie i z fantazją, ale także z naukowym uporządkowaniem otwiera ta książka oczy na obszary życia, w jakich „inność” może pęcznieć językowo, a następnie władać myślami.

Mich Pabian, Czytacz Szperacz

 

Szeroki wachlarz haseł słownikowych, jednostek socjolektalnych i uwrażliwiających kontekstowo komentarzy stanowi ciekawą i bogatą w informacje opowieść. Atrakcyjność lektury jest spotęgowana przez włączanie do opowieści wypowiedzi niespodziewanych, np. cytatów z przedwojennych słowników czy… wypowiedzi Czesława Miłosza. Przywoływanie Lubiewa z kolei naświetla kolejną ciekawą kwestię. (...) Szczegółowość analiz autora skłania do zadania pytania, czy prowokacja Witkowskiego miałaby szanse powodzenia, gdyby Tomasz Łukasz Nowak wyprzedził go z publikacją swoich badań?

Zofia Ulańska (UJ), Polisemia 1/2020 (23)

 

"Język ukrycia. Zapisany socjolekt gejów" Tomasza Łukasza Nowaka, (...) naszym zdaniem jest książką wyjątkową. Nie tylko bowiem dokumentuje i odsłania kawał gejowskiej historii, lecz wzbogaca go na dodatek analizą językoznawczą, odkrywając przed czytelnikiem moc języka oraz mechanizmy tworzenia tożsamości ale też wykluczenia. Wpisujemy na listę lektur obowiązkowych. Za taki doktorat powinna być od razu habilitacja!

Kłirowy Klub Książki: IG, Spotify

 

Dla tych, którzy łączą zainteresowanie tematyką gejowską oraz językiem ta praca to prawdziwa gratka. (...) Jak można było się spodziewać, opowieść o języku, obficie poprata cytatami ze źródeł, staje się opowieścią po prostu o naszej historii.

Piotr Klimek, Replika (86/2020)

 

Nowak wykonał olbrzymią robotę grzebiąc w archiwaliach, szperając w nieistniejących już magazynach (...) czy zinach. Nowak napisał książkę ważną, książkę uzupełniającą ogromną lukę i robi to całkowicie rzetelnie. Marzyłoby mi się, by teraz wziął i napisał coś popularnonaukowego, niech robi zamieszanie, niech ludzie widzą, że ci geje, te cioty i pedały były od zawsze i od zawsze miały swój własny język.

Za dużo czytam

 

Nowakowi udało się coś jeszcze – jego monografia wyszła poza akademickie mury i przebiła się do szerszej świadomości, o czym świadczy nie tylko konieczność jej dodruku już po kilku dniach od premiery, ale także jej liczne omówienia w mediach, które na co dzień nie zajmują się publikacjami naukowymi. Praca wrocławskiego badacza to głos ważny i niesłychanie potrzebny, szczególnie dzisiaj, gdy tematy związane ze społecznością LGBTQ+ wykorzystywane są w Polsce do walki politycznej, a w debacie publicznej na próżno szukać rzetelnych wypowiedzi eksperckich.

Gaweł Janik (UŚ), artPAPIER (20/2020)

 

Wybrane działania i projekty Studentów i Studentek
(w ramach prowadzonych zajęć w IDiKS UWr):

• "Extreme Users w projektowaniu" (e-book)
• "On-Off: Watch Me Disappear" (projekt || video)
• "Wiosenny trening blind footballu" (relacja z zajęć)